KADINLAR İÇİN 'SAĞLIKLI YAŞAM REÇETESİ'

''Günümüzde tıptaki gelişmeler tanı ve tedavi yöntemlerindeki yenilikler sayesinde kadınlar artık anneleri ve anneannelerinden çok daha uzun bir ömür yaşıyor. Kadın Sağlığı, ergenlikten menopoza kadar devam eden döngü içinde en önemli noktalardan biridir.''

Doç. Dr. Mehmet Murat Naki

Kadın Hastalıkları ve Doğum

Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı 
Medical Park Göztepe

Doğduğunuz anda bireysel yaşamınız için bir zemin hazırlanır. 

Eğer bir tek yumurta ikizi değilseniz, anne ve babalarınızdan kalıtım yoluyla size geçen genler sizi ayrıcalıklı ve herkesten farklı kılar. Bu genler kim olduğunuza, nasıl göründüğünüze, bünye özelliklerinize ve kalıtımsal yolla size geçen hastalıkların neler olacağına katkıda bulunur. Anne rahminde bir fetüs olarak büyüyüp beşikteki bebeklik zamanından ergenlik dönemine kadar geçen her şeyi içeren çevre değişiklikleri sadece sağlığınıza katkıda bulunmakla kalmayıp aynı zamanda yaşayacağınız hastalık türlerini de belirler. Ancak genlerimiz ve çevremiz son derece önemli olsa da yaşam tarzımız da sağlığımızı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyen en önemli noktalardan biridir.

SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN 10 İYİ ALIŞKANLIK

20’li yaşlardayken sağlığınız için mümkün olduğunca fazla iyi alışkanlık edinin. Bunlar hayatınızın ilerleyen döneminde yaşamdan keyif almanızı sağlayacak temellerin atılmasına yardımcı olacaktır.

1. Dengeli beslenin: Günde 5 porsiyon meyve ve sebzeyi içerir.

2. Sağlıklı vücut ağırlığını koruyun.

3. Sigarayı bırakın: Yardıma ihtiyaç duyuyorsanız bir destek grubuna katılın veya doktorunuzla konuşun.

4. Alkol tüketiminde sorumlu davranın: Alkol tüketimini sınırlayın.

5. Dikkatli araç kullanın: Trafik kazaları dahil kazalar önde gelen ölüm nedenidir.

6. Sağlıklı gece uykusu uyuyun: Uyku eksikliği karakterinizi, verimliliğinizi, ilişkilerinizi ve güvenliğinizi etkiler.

7. Cinsel hayatınızda sorumlu davranın.

8. Dişlerinizi düzenli şekilde fırçalayın ve diş ipi ile temizleyin:  İyi ağız hijyeni sadece dişlerinizi korumakla kalmayıp genel sağlık durumunuzu da korur.

9. Günde 2-2.5 litre su için.

10. Kendinizi güneş ışınlarından koruyun: Güneş kremleriyle güneşten korunun ve güneş gözlüğü takın.

KORUNMA TEDAVİDEN DAHA İYİDİR

Kadınların büyük çoğunluğu jinekolojik muayenelerine sadece herhangi bir rahatsızlıkla karşılaştıkları zaman gidiyor. Oysa ki sık rastlanan meme, rahim ve yumurtalık  kanseri gibi birçok ciddi rahatsızlık erken tanı ile tedavi edilebiliyor. Hatta rahim ağzı kanseri kanser gelişmeden tespit edilip önlenebiliyor.

Yaş ilerledikçe kanser, kalp hastalığı ve kemik erimesi gibi belirli hastalıklara yakalanma riski de artış gösterir. Özellikle kadınlarda menopozla birlikte kemik erimesi riski süratle artar. Ama tüm hastalıkların riski yaşa bağlı değildir ve dolayısıyla hastalıklarda korunmaya ve önlem almaya genç yaşlarda başlamak gerekir.

Önerilen sağlık kontrolleri ve tarama testlerine 21 yaşından sonra başlanmalı ve yaşam boyunca sürdürülmelidir. 20’li yaşlardayken sağlıklı hissediyor olabilirsiniz; ancak birçok tıbbi rahatsızlık bu yaşlarda önlenebilmekte veya erken evrede yakalanırsa daha etkili şekilde tedavi edilebilmektedir.

Yaşınız ve içinde bulunduğunuz şartlar dikkate alınmaksızın sağlık risklerinin en aza indirilmesi ve gelişmekte olan birçok sorunun önlenmesinin en iyi yolu sağlıklı alışkanlıkların kazanılmasıdır. İki şeyi asla aklınızdan çıkarmayın: Sağlıklı bir yaşam yönünde küçük adımların atılması hiçbir şey yapmamaktan daha iyidir. Hiçbir zaman sağlığınızı iyileştirmeye başlamak için geç değildir.

Kadın Kanserlerinin 10 Belirtisi

'' Bazen çok belirgin, bazen de çok sıradan belirtileri olan kadın genital kanserlerinde erken teşhis için özellikle menopoz sonrası vücudun verdiği sinyallerin dikkate alınması önemli. Küçük ipuçlarını değerlendirmek, hastalığın erken tanısı için oldukça yararlı olabiliyor. Kadınları tehdit eden genital kanserler arasında rahim, rahim ağzı, yumurtalık, vajina ve dış genital kanserleri yer alıyor. ''

Op. Dr. Gonca Saraç

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı 

Neolife Tıp Merkezi 

Kadın genital kanserleri; menopoz sonrası dönemde kanama gibi belirgin bir şekilde, bazen de karında şişkinlik hissi ile az şüphe uyandırarak ortaya çıkabiliyor. 

Kadın kanserleri içinde, rahim ve rahim ağzı kanserleri daha erken tanınırken, yumurtalık kanseri en geç tanınabilen kanser tipi arasında bulunuyor.

Menopoz sonrasındaki kadınların doktorlarına bildirmeleri gereken işaretler:

1. Anormal vajinal kanama; menopoz sonrası çok az da olsa kanama olması normal değildir. Ayrıca adet döneminde çok kanama olması, adet dışı ve ilişki sonrası kanama olması durumunda mutlaka doktora başvurulması gerekiyor.

2. Karın, bel ve kasıklarda ağrı; adet dönemi dışında geçmeyen karın ağrısı, rahim ve yumurtalık kanserlerinin habercisi olabiliyor.

3. Sindirim sistemine ait alışkanlıklarda değişiklikler; kabızlık, gaz, ishal, bulantı, hazımsızlık gibi şikayetler bağırsak üzerine basınç yapan karın içi kitlelerin göstergesi olabiliyor.

4. İdrar yollarına ait değişiklikler; sık sık idrara gitme, mesanede basınç hissi,  idrar yapma zorluğu, karın içinde büyüyen bir kitlenin işareti olabiliyor.

5. Karında ele gelen şişlik,  gaz, şişkinlik hissi ve bel ölçüsünde artma; yumurtalık kanseri ve karın içinde biriken sıvının belirtisi olabiliyor.

6. Genital bölgede geçmeyen yanma ve kaşıntı, genital bölge derisinde ortaya çıkan renk değişiklikleri, yaralar ve kabarıklıklar dış genital kanserle ilişkili olabiliyor.

7. Genital akıntı; kanlı, koyu ve kötü kokulu akıntı genellikle bir enfeksiyonu göstermekle beraber, rahim ve rahim ağzı kanserinin de belirtisi olabiliyor.

8. Bacaklarda şişme; bacakta neden olmaksızın ortaya çıkan şişme, beraberinde genital akıntı ve ağrı, rahim ağzı kanserinin işareti olabiliyor.

9. Doğum ve düşüğü takip eden anormal kanamalar, gebelik dokularından kaynaklanan kanserlere bağlı olabiliyor.

10.Erkek tipi saç dökülmesi ve anormal kıllanma gibi androjen etkilerinin ortaya çıkması yumurtalıklardan kaynaklanan tümörlerin belirteci olabiliyor.

Bölgesel belirtilerin dışında bütün vücudu ilgilendiren şikayetlerin de önemli olduğunu söyleyen Saraç, ayrıca şu noktalara da dikkat çekiyor:

· Kilo kaybı; yiyecek alışkanlıkları değişmediği halde açıklanamayan bir şekilde kilo kaybı olan kişilerin düzenli olarak takip edilmesi gerekiyor.

· İştah kaybı; karında sürekli şişlik hissi ile birlikte görülen iştah kaybı yumurtalık kanserinin belirtisi olabiliyor.

· Halsizlik; dinlenmekle geçmeyen uzun süreli halsizlikler ciddi bir hastalık belirtisi olabiliyor.

· Ateş; 7 günden uzun süren, nedeni bilinmeyen ateşin araştırılması gerekiyor.

Yukarıdaki şikayetlerin 2 hafta veya daha uzun süre devam etmesi halinde mutlaka doktora başvurulması öneriliyor.  Bu belirtilerin çoğu başka nedenlere bağlı olarak ortaya çıkmış olabileceği gibi tanı listesinde jinekolojik kanserlerin de bulunması oldukça önem taşıyor.