Değişen
hayat şartları, sosyoekonomik faktörler, kariyer yapma isteği gün geçtikçe
çocuk yapma ve hatta evlenme yaşını ileri dönemlere taşımaya başladı. ''Üreme Karnesi'' ile artık doğurganlığın hesaplanması, bir
kadının hamile kalabilme gücü, bir erkeğin bir kadını hamile bırakabilme
ihtimali hesaplanabiliyor. Kadınlar ne zaman menopoza gireceklerini, ne zamana
kadar çocuk sahibi olabileceklerini bilmek istiyorlar.
Op. Dr. Aret Kamar
İstanbul Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi
Genel Direktörü
Erkekler için durum daha kolay.
Erkeklerde
durum kadınlara göre daha kolay. Karmaşık parametreler yok. Yapılan bir sperm
tahlili spermin sayısını morfolojik özelliklerini yani erkeğin fertilite gücünü
ortaya koyuyor .Toplam hareketli sperm sayısı 15 milyonun üzerinde olduğu zaman
erkek fertil yani çocuk sahibi olabilir kabul ediliyor.
Kadında ise durumun çok daha
karmaşık .
Kadının
yumurta miktarının ölçülmesi için pratikte en sık ve verimli kullanılan
yöntem vajinal yoldan yapılan ultrason
incelemesi. Ultrasonografik olarak rahmin yapısı, miyom olup olmadığı, rahimde
doğuştan gelen şekil bozuklukları, rahim içinde yer kaplayan oluşumlar ve
rahmin doğuştan şekil bozukluklarını değerlendirebiliyoruz ve gebelik önünde
bir engel varsa bunları zamanında tespit ederek, cerrahi yöntemlerle
onarabiliyoruz.
Kadının
asıl doğurganlık gücünü belirleyen yumurtlama zamanında endometrium rahim iç
tabakasının kalınlığı ve antral folikül denilen yumurta havuzu yani ultrason
ile bakıldığı zaman yumurtalıkta görülen yumurta taslağı sayısı. Bu bir kadının
bir ayda yumurtlayabileceği maksimum yumurta sayısı anlamına geliyor. Rahim içi
kalınlığının yumurtlama zamanı 7 mm den fazla olması ve yumurta havuzunun da
fazla olması kadının hamile kalabilme gücünü belirliyor. Ultrasound iyi bir tanı aracı.
BU TESTLER MUTLAKA YAPILMALI
Yumurta
havuzunu belirleyen kan testleri de oldukça önemli. En sık kullanılanları FSH
ve AMH değerleri. FSH beyinde hipofiz bezinden salgılanan ve yumurtalığı uyaran
hormon. Yumurtalıkta yumurta azaldıkça hipofiz bezi yumurtalığı çalıştırmak
için daha çok FSH salgılıyor ve kanda FSH değerleri artıyor. FSH aydan aya
değişkenlik gösterdiğinden,bugün genel yumurta havuzunu gösteren AMH daha çok
kullanılır bir test halini almış durumda.
Kadının Yaşı Önemli!
Tüm
bu parametrelerin yanında çiftin üreme karnesinde kadın yaşı da çok önemli bir
faktör. Biliyoruz ki 35'li yaşlardan sonra seneler geçtikçe, yumurta olsa bile
yumurtaların döllenebilme ve gebelik getirebilme özellikleri azalmaktadır. Yani
diğer bir deyişle 40 yaşına gelmiş bir kadının FSH ve AMH değerleri yani
yumurta havuzları normal olsa bile gebe kalabilme şansları 30 yaşındaki bir
kadının yarısıdır. O halde her zaman yumurta olması da yetmemektedir.
Özetle
erkekte sperm tahlili, kadında yaş, yumurta havuzu (antral folikül ), FSH, AMH,
yumurtlama zamanı rahim iç tabakası kalınlığı doğurganlıkla ilgili en önemli
belirteçler. Doğurganlığını herhangi bir sebeple erteletmek isteyen bir çiftin
bu değerlere mutlaka baktırması ve bu işle ilgilenen bir klinikte kontrol
olarak ''Üreme karnesi'' dediğimiz raporlarını çıkarması gerekiyor. Çiftin yine
diyabet, tiroid gibi hormonal rahatsızlıkları varsa ,özellikle ilerleyen
yaşlardaki kadınların bu hastalıkları üreme önünde bir engel teşkil edebileceği
için kontrol altında bulunmalı ve ilaç dozları da buna göre ayarlanmalıdır.
''Üreme Karnesi'' sayesinde ebeveyn olmak isteyen
çiftlerin doktorlarıyla birlikte kendilerine bir yol haritası belirleme şansına
sahip olacaktır.
Kaynak : Popüler Sağlık Dergisi Mart-Nisan 2014-51.Sayısından
http://www.populersaglik.com/ureme-karnesi-dr-aretkamar.htmhttp://www.populersaglik.com/ureme-karnesi-dr-aretkamar.htm