Süt dişlerinin çürük nedeniyle zamanından önce kaybedilmesi, çocuklarda büyüme ve gelişim sürecinde önemli problemlere yol açıyor. Erken düşen süt dişleri, arkadan gelen dişlerin geç gelmesine hatta hiç gelmemesine bile sebep olabilir…
Diş Hekimi Ceylan Alioğlu Uludağ
İstanbul Ortodonti Merkezi
Çocuklarda ağız ve diş hastalıklarının tedavileri koruyucu diş hekimliğinin temelini oluşturur. Çocuklarda süt dişleri 6 ay - 3 yaş arasında sürmeye başlamaktadır, bunu izleyen karma diş dizisi 6-12 yaş arasında, büyüme ve gelişimin en aktif olduğu döneme rastlar. Bu dönemde beslenme alışkanlıklarının dengeli olması çok önemlidir. Sık gördüğümüz diş çürüklerinin başlıca nedeni, şeker ve nişastadan zengin yiyeceklerin bolca tüketilmesidir. Elbette ki, çocukları günlük besin ihtiyaçlarından biri olan şekerli ve nişastalı besinlerden tamamen uzaklaştırmak imkansız. Önemli olan bu besinlerin sık aralıklarla tüketilmesinden kaçınmak, mümkün olduğunca ana öğünlerle birlikte tüketilmesini sağlamak ve fırçalama alışkanlığını kazandırmaktır.
Gece sütüne dikkat…
Özellikle gece uykudan önce bebeklere biberonla süt verilmemesi ve sütün içine bal, pekmez, reçel gibi şekerli besin ilavelerinden kaçınılması gereklidir. Ancak bu tip alışkanlığı olan çocuklarda biberon çürükleri adı verdiğimiz çürüklerin oluşmaması ve çürük yapıcı besinleri arındırmak açısından yatmadan önce diş fırçalamak veya en azından bir bardak su içirilmesi oldukça önemlidir.
Süt dişlerini önemseyin…
Daimi dişlere oranla daha çok organik madde içeren süt dişleri, daha kolay ve hızlı çürürler. Süt dişlerine kısa süre içinde değişecek diş gözüyle bakan aileler, çocuklarının geleceklerini de tehlikeye atıyor. Süt dişlerinin çürük nedeniyle zamanından önce kaybedilmesi ile çocukta büyüme ve gelişim sürecinde önemli problemlere yol açar. Süt dişlerinin erken kaybı ile daimi dişlerde sürme zamanlarında gecikmeye hatta sürememelerine neden olur. Daimi dişlerde meydana gelebilecek bu sorunlar, büyüme ve gelişim sürecinde çene yapısında bozukluklara ve dişlerde çapraşıklıkların da sebebidir. Bu yüzden süt dişlerini önemsemeli ve alttan yeni dişler gelene kadar ağızda sağlıklı bir biçimde kalması için çaba harcanmalıdır.
Elektrikli fırça mı manuel fırça mı?
Aileler çocukların diş fırçalama alışkanlığı kazanması için büyük çaba harcıyor. Doğru diş fırçalama alışkanlığını küçük yaşta kazanan çocuklar, sağlıklı ve temiz bir ağıza sahip olabiliyor. Çocukların tüm dişleri ortalama iki dakikada fırçalanabilir. Ancak önemli olan nokta fırçalama süresinden çok yapılan temizliğin kalitesi ve etkinliğidir. Bu dönemde çocukları motive etmek amacıyla kısa bir süre için elektrikli veya pilli fırçalar kullanmak uygun olabilir. Ancak çocukların el becerilerinin gelişmesi amacıyla manuel fırçanın kullanımından vazgeçilmemelidir. Çocuğun ileri yaşantısındaki ağız sağlığının temeli bu yaşlarda atılacağından, gerek ebeveynler gerek hekimler tarafından manuel fırça ile doğru fırçalama tekniklerinin öğretilmesi çok önemlidir.Fırçadaki kılların kenarları yıpranmış, eğilmiş ise fırça yenilenmesi gerekir.Ayrıca fırça başlarının temiz kalması için fırça başları için özel olarak üretilmiş saklama kaplarının kullanılmasını öneriyoruz.
6 ayda bir periyodik kontroller yapılmalı!
Çocuklar da yetişkinler gibi 6 ayda bir periyodik kontroller ile diş hekimi tarafından kontrolü yapılmalı.Bu kontrollerde dişlerin sürme zamanları, fırçalama alışkanlıkları, çenelerin gelişimi ve kapanışı ve yapılan parmak emmek, kalem ısırmak, dudak ısırmak, tırnak yemek gibi yanlış alışkanlıklar incelenmelidir. Bu tip alışkanlıkları olan çocukların aynı zamanda bir ortodontist tarafından muayene edilmeleri gerekmektedir. Bunun dışında diş hekimi veya pedodontist (çocuk diş hekimi), yapılacak 6 aylık rutin kontrollerde gerekli koruyucu uygulamalar hakkında da aileleri bilgilendirecektir. Koruyucu uygulamalar arasında fissür örtücüler (daimi dişilere koruyucu dolgular), flour uygulamaları, yer tutucular ve bazı alışkanlık kırıcı aparey yapımları girmektedir .
